Gryka

Gryka nie jest zbożem, ale zazwyczaj tak jest postrzegana w przetwórstwie. W dawnej kuchni polskiej z mąki gryczanej sporządzano wiele tradycyjnych potraw takich bliny i prażuchy. Z kaszy gryczanej przyrządzano farsze do pierogów, była też dodatkiem do mięsa. Gryka popularność odzyskuje wraz z coraz powszechniejszą świadomością ludzi, a także modą na zdrowe odżywianie. W profilaktyce grykę ceni się za jej wyjątkowe walory zdrowotne. Spożywanie gryki pod różnymi postaciami jest bardzo korzystne dla dobrego funkcjonowania organizmu. Dostarcza człowiekowi wiele niezbędnych minerałów i mikroelementów miedzy innymi takich jak: potas, żelazo, magnez, cynk. Jest źródłem licznych witamin z grupy B i P (zapobiegają pękaniu naczyń krwionośnych, polepszają przyswajanie wapna), w ziarnach znajdują się różne związki spełniające rolę przeciwutleniaczy. W skrócie, przeciwutleniacze (inaczej antyoksydanty), mają niebywałą zdolność do usuwania zniszczeń, powodowanych działaniem wolnych rodników. Wolne rodniki (utleniacze) to cząsteczki chemiczne, które utraciły jeden ze swoich elektronów, na skutek wielu różnych czynników, np. zanieczyszczenia środowiska, niewłaściwego trybu życia.  Dochodzi do okaleczenia komórki, zniszczenia białek i DNA, w konsekwencji organizm staje się podatny na różne choroby i szybciej się starzeje. Gryka jest ceniona w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, zapobiega występowaniu miażdżycy, chorobom niedokrwiennym serca i zawałom, nowotworom, alergią. Kasza gryczana charakteryzuje się dużą zawartością bezglutenowego białka. Kasza gryczana oraz potrawy z dodatkiem mąki gryczanej, mają dużo błonnika i z tego względu powinny być obecne w diecie osób zagrożonych miażdżycą, osób starszych, cierpiących na różnego rodzaju dolegliwości przewodu pokarmowego. Gryka  to  nie  tylko  kasza  gryczana (prażona  i  nieprażona),  ale  także  mąka, która  może  być wykorzystywana do produkcji chleba, makaronów, ciastek i naleśników.  Według rosyjskich naukowców kasza gryczana jest królową wśród kasz jeśli chodzi o właściwości odżywcze i leczniczo-dietetyczne. Potrawy z kaszy gryczanej są wskazane do spożycia w każdym wieku, mają właściwości rozgrzewające i warto o nich pamiętać szczególnie w zimne dni. Ci sami naukowcy sugerują, aby każdy z nas spożywał około 7,5 kg kaszy gryczanej rocznie. Warto postawić na kasze ekologiczne i najlepiej wyłącznie jasne, pozyskiwane ręcznie. Kasza palona, brązowa pozyskiwana najczęściej przemysłowo jest uboższa w wartości odżywcze. Badania pokazują, iż zawartość przeciwutleniaczy, cennych flawonoidów, ważnych w profilaktyce chorób cywilizacyjnych maleje prawie pięciokrotnie. Warto o tym pamiętać i kupować jako lek jasną i niepaloną kaszę gryczaną. Gryka pod względem wartości energetycznej przewyższa bardziej rozpowszechnione w świecie zboża, takie jak pszenica i żyto. Małą popularność wśród producentów żywności, zarówno w Polsce, jak i w Europie gryka ma ze względu na niskie plony. Do tego dochodzi brak wiedzy tak po stronie producentów jak i konsumentów na temat jej bogactwa. Mimo dobrze poznanych właściwości odżywczych gryki, jest ona wciąż niedoceniana przez konsumentów i jej spożycie wśród Polaków jest stosunkowo niskie. Najnowsze wyniki badań wskazują, że gryka ze względu na zawartość związków biologicznie aktywnych zasługuje na większe zainteresowanie rolników, producentów żywności funkcjonalnej i konsumentów.